Tiếng ViệtBức xạ là gì? Vai trò & tác động đến sức khỏe của con người
Bức xạ là gì?
Theo Wikipedia, trong vật lý học, bức xạ hay phát xạ, là sự lan tỏa hoặc truyền dẫn năng lượng dưới dạng sóng hoặc hạt phân tử qua không gian hoặc thông qua môi trường dẫn. Nó xuất hiện hầu hết trong các thiết bị điện từ thoại, tivi, tủ lạnh, radio,… quanh ta tạo ra những tác động tích cực và tiêu cực khác nhau.
Các loại bức xạ
Bức xạ được chia thành nhiều loại khác nhau bào gồm:
- Bức xạ điện từ: sóng radio, vi sóng, hồng ngoại, ánh sáng ban ngày, tia cực tím, tia gamma…
- Bức xạ phân tử: bức xạ alpha, bức xạ beta…
- Bức xạ âm thanh: sóng siêu âm, sóng địa chấn
- Bức xạ trọng lực: bức xạ dưới dạng sóng trọng lực
Vai trò của bức xạ
Bức xạ hiện nay được các nhà khoa học nghiên cứu và áp dụng cụ thể trong ngành y học hạt nhân, đóng vai trò quan trọng trong phát hiện và điều trị bệnh.
- Ứng dụng phương thức hình ảnh sinh lý: chính là phương pháp chụp cắt lớp phát xạ đơn photon (SPECT) và chụp cắt lớp phát xạ positron. Cụ thể các dược phẩm phóng xạ được đưa vào cơ thể qua tĩnh mạch hoặc uống tiếp đó dùng máy dò bên ngoài để chụp và tạo thành hình ảnh do phát xạ phát ra từ các chất mang phóng xạ trị ung thư
- Sử dụng phát xạ trong: Đây là phương pháp hữu hiệu tuy có gây những ảnh hưởng của phóng xạ lên các mô lành cũng cao hơn.
Vai trò của bức xạ
Tác động của bức xạ tới sức khỏe
Bức xạ khác nhau sẽ gây những tác động khác nhau trực tiếp đối với con người. Trong bảng dưới đây AME Group đã tổng hợp chi tiết tại để để bạn dễ dàng theo dõi và nắm bắt được:
| Tia | Dải sóng | Bước sóng | Tác động |
| Tử ngoại | UV-C | 100 – 280 nm | Da bị nổi mẩn, ban đỏ |
| UV-B | 280 -315 nm | Da nổi nhiều mẩn, ban đỏ | |
| UV-A | 315 -400 nm | Da nổi mẩn, ban đỏ, tác động đến mắt gây đục thể thuỷ tinh, ung thư da | |
| Ánh sáng nhìn thấy | 400 -780 nm | Hỏng giác mạc hoặc bỏng da do phản ứng quang lý hoặc do nhiệt | |
| Hồng ngoại | IR-A | 780 -1.400 nm | Bỏng da, đục thể thuỷ tinh, cháy giác mạc |
| IR-B | 1,4 – 3,0 ㎛ | Bỏng da | |
| IR-C | 3,0 ㎛ – 1,0 nm |
Tác động của bức xạ tới sức khỏe
Cách phòng ngừa bức xạ
Bức xạ có những tác động khác nhau đối với sức khỏe con người. Để hạn chế những tác động tiêu cực như đã kể trên, bạn có thể thực hiện các cách phòng tránh phù hợp:
- Giảm thời gian tác dụng hoặc tiếp xúc với phát xạ tự nhiên, để hạn chế các tác động khác nhau.
- Người công nhân không nên phơi nhiễm với phát xạ ion hoá.
- Trang bị đồ bảo vệ cá nhân như kính bảo vệ, quần áo để giảm thiểu mức phơi nhiễm với bức xạ phi ion hoá như các tia tử ngoại, ánh sáng nhìn thấy và tia hồng ngoại.
- Đối với công nhân phát xạ cần phải đảm bảo giới hạn an toàn là 2 mSv với các quy định rõ ràng đảm bảo an toàn cho con người,.
- Thực hiện che chắn các nguồn tia tử ngoại bằng các vật làm từ chất liệu chì, bê tông tránh sự xâm nhập của tia gamma, tia X.
- Cách xa các nguồn phát xạ cao sẽ làm giảm các tác động của chúng đối với sức khỏe con người.
Cách phòng ngừa bức xạ
Như vậy, có nhiều loại bức xạ khác nhau, chúng được lan truyền nhanh chóng trong môi trường tạo ra các tác động tiêu cực và tích cực khác nhau. Để bảo vệ tốt nhất an toàn cho sức khỏe của mình trước tác động của nó bạn cần lưu ý những hướng dẫn được AME Group cung cấp ở trên. Hãy theo dõi chúng tôi trong các bài viết số sau để nhận được nhiều thông tin hữu ích nhất nhé!